Çürük dişler belirlendikten sonra vakit kaybedilmeden iyileştirilmesi gerekir. Çürük dişlerin iyileştirilmesi de diş dolgusu ile yapılmaktadır. Çürük dişin temizlenmesinin ardından meydana gelen boşluk uygun malzemelerle örtülerek çürümeden önceki halinin verilmesidir. Bu yönteme diş dolgusu adı verilir.

Diş çürükleri tespit edildikten sonra, zaman kaybedilmeden tedavi edilmesi gerekir. Diş çürüklerinin tedavisi diş dolgusu ile yapılır. Diş dolgusu, dişteki çürüğün temizlenmesini takiben, estetik ve fonksiyonun sağlanabilmesi amacıyla, oluşan boşluğun uygun maddelerle kapatılarak, dişe çürümeden önceki doğal biçimini vermeye yönelik bir uygulamadır. Kullanılacak diş dolgusu maddesi seçilirken dişin konumu ve işlevi göz önünde tutulur. Çiğneme işlevi temel olarak azı dişleri bölgesinde gerçekleştiği için, bu dişler daha fazla basınca maruz kalır. Bu nedenle azı dişlerine dolgu yapılırken, ön dişlere göre daha dayanıklı diş dolgusu maddelerinin kullanılması gerekir. Ön dişlerde ise, mümkün olduğunca diş dolgusunun fark edilmemesi için, dişin rengiyle uyumlu renkte bir diş dolgusu maddesi tercih edilir.

INLEY-ONLEY DOLGULAR

Porselen yada kompozit inley-onley laboratuarda hazırlanan üstün estetik ve dayanıklılığa sahip dolgulardır.
Büyük dolgu gerektiren dişlerde kompozit yada amalgam dolgu yerine hem estetik hem de dayanıklı olması nedeniyle porselen inlay-onlay uygulanır.

Yapım aşamasında porselen kronlara göre dişte daha az madde kaybı gerektirdiği için inley- onley dolgular tercih edilir. Sadece çürük temizlenip dişin ölçüsü alınır.

Laboratuarda hazırlanan porselen inlay dolgular daha sonra dişlere özel yapıştırıcılarla (adhesive sistemler) yapıştırılmaktadır.

Özellikle büyük madde kaybı olan dişlere öncelikle kanal tedavisi uygulayıp gerekirse dişetinde basit cerrahi düzeltmeler (gingivoplasti - dişeti manikürü) yapıp üzerine onlay (laboratuarda hazırlanan porselen yada kompozit dolgu) yapılır. Bu sayede dişin yada dolgunun kırılma riski oldukça düşüktür.

Avantajları

Doku dostu dolgulardır, biyolojik uyumları en yüksek olan malzemelerdendir. İleri teknoloji ile üretilirler Porselen dolgu yönteminde ağızdaki sağlıklı diş dokusuna zarar verilmez. Normal dolguda açılan diş kavitesi üzerinde yapılan birkaç değişiklik ile diş porselen dolguya hazır hale getirilmektedir. Ayrıca bu porselenler dişin sertliğine en yakın ve dişeti ile en uyumlu malzemelerdir. Sertliği dişin mine dokusuna çok yakın olduğu için diğer porselenler gibi dişleri aşındırmaz , kompozit dolgular gibi de aşınmaz. Özellikle büyük madde kayıplarında, kompozit dolgu veya kuron (kaplama) yerine tercih edilmelidir.

AMALGAM DOLGULAR

Amalgam dolgular, gümüş dolgular olarak da bilinir. Amalgam, gümüş, kalay ve bakır alaşımının civa ile karıştırılması sonucu elde edilir. Amalgam dolgular yaklaşık 150 yıldır kullanılmaktadır.

Amalgam Dolguların Avantajları

En ucuz ve en uzun ömürlü dolgu maddesidir. Diğer dolgu maddelerine göre daha kısa zamanda uygulanabilir.

Amalgam Dolguların Dezavantajları

• Estetik değildir.

• İçindeki civaya karşı allerji söz konusu olabilir.

• Amalgam dolgunun içeriğindeki civa konusunda tartışmalar mevcuttur. Ancak, civa amalgamın içindeki diğer metallerle birleştiği için, kimyasal yapısı değişir ve zararsız hale geçer.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Amalgamın sertleşmesi ortalama 2 saat sürdüğü için, amalgam dolgunun yapımını takiben, 2 saat süreyle bir şey yenmemesi gerekir. Bu süre geçmeden bir şeyler yenirse, diş dolgusu tam sertleşmediği için, üzerine gelen kuvvet sonucunda kırılabilir. Amalgamın üzerinde zamanla korozyon tabakası oluşur. Bunu önlemek için, amalgamın cilalanması gerekir. Ancak cila işlemi dolgu yapıldıktan 24 saat sonra gerçekleştirilebilir. Ağızda fazla miktarda amalgam dolgu mevcutsa, çatal gibi bir metal ağızdayken elektriklenmeden dolayı hassasiyet söz konusu olabilir. Eğer hassasiyetin bu nedenle oluştuğu kesin olarak tespit edilebiliyorsa, metal olmayan bir dolgu maddesi ile değiştirilebilir.

KOMPOZİT (DİŞ RENGİ) DOLGULAR

Kompozit dolgular diş renginde oldukları için, beyaz dolgu olarak da adlandırılırlar. İlk geliştirildiklerinde sadece ön dişlerde kullanılabilmelerine karşın, zamanla çiğneme kuvvetlerine dayanıklılığı arttırılıp, aşınma miktarları azaltıldığı için, artık arka azı dişlerinde de kullanılabilmektedir.

Kompozit Dolguların Avantajları

• Kompozit dolguların en büyük avantajları estetik olmalarıdır.

• Dolgunun yapımını takiben hemen cilalanabilirler.

• Sadece dişteki çürüklerin restore edilmesi için değil, dişlerin rengini ve biçimini değiştirerek, kozmetik işlemler için de kullanılabilir.

Kompozit Dolguların Dezavantajları

• Kompozit dolgular tabaka tabaka uygulanır ve özel bir ışık ile sertleştirilir. Bu nedenle amalgama göre yapımı daha uzun sürer ve daha zordur.

• Fiyatı amalgamdan daha pahalıdır.

• Her ne kadar son zamanlarda kompozit dolgular oldukça dayanıklı hale getirilse de, amalgam kadar dayanıklı değildir.

• Uzun zaman içerisinde renk değişimi görülebilir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Geniş dolgularda ısırırken dikkatli olmak dolgunun ömrünü uzatacaktır.

Kompozit dolgular iyi cilalansalar da, zamanla yiyecek ve içeceklere bağlı olarak renk değişimi görülebilir. Amalgamda olduğu gibi, dolgunun yapımını takiben 2 saat yemek yememe gibi bir sınırlandırma yoktur. Aşınma nedeni ile restore edilen dişlerde, çok sert diş fırçası kullanılmamalı ve fırçalama metoduna dikkat edilmelidir.